Lenf bezi bozukluğu olarak tanımlanan lenfadenopati, lenf bezlerinin büyümesi, sayılarının artması, şekil ve kıvamda değişiklik, ağrı ya da fonksiyon bozukluğu şeklinde kendini gösteriyor. Çocuklarda sıklıkla viral ve bakteriyel enfeksiyonlar ya da aşılama döneminden sonra görülüyor. Çoğunlukla iyi huylu olsa da lösemi, lenfoma gibi kanser türlerine de işaret edebiliyor. Bu nedenle ağrılı, çok sert, 1,5cm'den büyük ve sayıca bir bölgede beşten fazla lenf bezi görüldüğünde zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerektiğini söyleyen Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seda Özer, çocuklarda görülen lenfadenopati ile ilgili merak edilen soruları Annelik Sanatı dergisi için yanıtlamış. Sizlerle paylaşmak istiyoruz..
"Lenfadenopati" terimi genel anlamda "lenf bezi bozukluğu" olarak tanımlanabilir. Bu bozukluk; boyut artışı, sayı artışı, şekil ve kıvamda değişiklik, ağrı yaratma ya da fonksiyon bozukluğu şeklinde baş gösterebilir. Lenf bezleri aslında vücudun direnç sisteminin bir parçasıdır. Dolayısıyla bir çocukta hiç lenf bezesi olmaması da aslında bir bozukluktur.
Lenfadenopatilerin büyük çoğunluğu iyi huyludur. Bunlar genellikle lenf bezine yakın bölgede gelişmiş olan viral ya da bakteriyel enfeksiyonlara bağlıdır. Lenf bezlerinin birer savunma organı olduğu hatırlanırsa, enfeksiyonlar sırasında sayıca ve boyut olarak büyümeleri normal kabul edilir. Yine bazı paraziter enfeksiyonlar da lenf bezlerini büyütür. Ayrıca lenf bezinin doğrudan kendinin iltihaplanması da söz konusu olabilir. Çocukluk çağında aşılardan sonra da bölgesel lenf bezi büyümesi gözlenebilir. Nadiren ilaç (epilepsi ilaçları, tüberküloz tedavisinde kullanılan bazı antibiyotikler gibi) da lenfadenopati yapar.
Sayısı Artıyorsa Dikkat !
Bir grup lenf bezi bozukluğu da bazı kanser türleri (lenfoma, lösemi, lenf bezine sıçramış organ kanserler), depo hastalıkları denen bir grup hastalık, otoimmun hastalıklar, sistemik romatizmal hastalıklar (SLE, romatoid artirit gibi) ve immun yetmezlikler ile ilişkili olabilir. Baş-boyun bölgesindeki lenf bezleri 1 cm'den küçükse normal kabul edilebilir. Ancak lenf bezlerinin ani olarak sayıca artış göstermesi, boyutunun hızla büyümesi, ağrı oluşturması, sertleşmesi uyarıcı olmalıdır. Ayrıca normalde lenf bezlerinin kolay ele gelmediği koltuk altları ve köprücük kemiği çukurunda büyük lenf bezi hissedilmesi hemen daima önemli bir hastalıkla ilişkilidir. Kasık bölgesinde genellikle idrar yolu ve genital bölge enfeksiyonları ile ilişkili lenf bezleri olabilir ancak bu bölge de kötü huylu hastalıklar açısından özellikle dikkat gerektirir. Lenf bezeleri ile birlikte uzun süreli ve dirençli ateş, düzelmeyen enfeksiyonlar, ağrılı lenf bezeleri, çok sert lenf bezeleri, 1.5 cm'den büyük ve sayıca bir bölgede 5-6 dan fazla lenf bezesi, koltuk altında oluşan bezeler, bunlara eşlik eden karın şişliği, solukluk, halsizlik, gece terlemeleri, kilo kaybı gibi ek belirtiler hekime danışmak açısından uyarıcı olmalıdır.
Kasıkta da Görülüyor
Lenf bezleri özellikle bulundukları yere göre değerlendirilmelidir. Örneğin; çene altı, kulak önü ve arkası, arka saç çizgisi bölgelerinde ki lenf bezi büyümeleri büyük oranda baş-boyun bölgesinin enfeksiyonları ile ilgilidir (boğaz-kulak enfeksiyonu, dişeti hastalıkları, viral solunum yolu hastalıkları gibi) ve tedavi sonunda normal hale dönerler. Yine de çok büyük ve sayıca çok artmış lenf bezleri kanser açısından uyarıcı olmalıdır. Koltuk altında ve kasıklarda beze farkedildiğinde öncelikle kollarda ve bacaklarda enfeksiyon odağı ya da yara olup olmadığına bakılmalı, kasık bezelerinde idrar yolu ve genital bölge incelenmeli, bunlar negatifse daha ileri araştırma yapılmalıdır.
Kan Sayımı Yapılmalı
Lenf bezi bozukluklarının tedavisi de ilişkileri oldukları hastalığa yöneliktir. Enfeksiyona bağlı lenf bezi bozuklukları, ilgili enfeksiyonun tedavisinden sonra normale döner. 2-3 haftalık izlem süresinden sonra normale dönmeyen lenf bezleri için ya da başlangıçta enfeksiyonla ilişkisi net olmayan lenf bezleri için ilk tanı testi kan sayımıdır. Kan sayımı ve kan yayması kötü huylu hastalıkların ayrımında çok önemlidir. Lenf bezi büyüklüğü yanında karaciğer ve dalak büyüklüğü de mevcut ise kötü huylu kan ve lenf hastalıkları açısından araştırmak ve esas nedeni tedavi etmek gerekir.
Banyo Yaptırırken Muayene Edin
Beslenme alışkanlığının lenfadenopati ile doğrudan ilgisi yok, ancak düzensiz ve dengesiz beslenme vücut direncinin azalmasına buna bağlı enfeksiyona ve dolayısı ile enfeksiyon ilişkili lenfadenopatilere zemin hazırlar. Aileler çocuklarının bedenini belirli aralıklarla kontrol etmeli, boyun bölgesi, koltuk altları, kasık bölgesi, dirsekler ve diz arkaları da şişlikler açısından yoklanmalıdır. Çocuğun banyo saatleri bu iş için uygun zaman olabilir. Ayrıca çocukta hızlı kilo kaybı, halsizlik, gece terlemeleri gibi ek belirtiler dikkate alınmalıdır. Düzenli doktor ziyaretleri de bazı kötü hastalıkların erken tanınmasını sağlar.Çocuklarımızla Sağlıklı Günler Dileklerimizle...
KAYNAK : Annelik Sanatı Dergisi ; Mart-2014 sayısı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder